Nấu món chay là cả một quá trình làm nghệ thuật. Trong đó có sự kết hợp, đan xen giữa nghệ thuật ẩm thực và nghệ thuật tạo hình để mang lại những món ăn bắt mắt, hấp dẫn. Món chay không những thanh đạm, ngon, rẻ, tốt cho sức khỏe mà còn có hình thức đẹp, bày biện tinh tế.
Để làm được một món chay, người ta phải mất gấp đôi thời gian so với nấu món mặn. Đầu bếp bỏ ra nhiều công phu, sự tỉ mỉ và chu đáo hơn thì mới có món ăn chay hoàn hảo, ngập tràn màu sắc rực rỡ nhưng không hề có mùi cá thịt. Chẳng hạn như món gà được là từ gốc sả nhồi tàu hũ non, lăn bột chiên giòn thơm phức, hay chả lụa bằng quả chuối nấu chín, bóc vỏ, giã nhỏ với gia vị, bột thính xong trộn đều với bí đao thái hột lựu, gói lá chuối đem hấp... Tất cả những món ăn đều được biến tấu từ các loại đậu, các loại rau, củ nhưng tạo nên những hương vị khác nhau mà không nhàm chán, đây chính là sự tài tình của người làm nên món chay, biết kết hợp các thực phẩm và nêm nếm hài hòa các gia vị.
Ăn chay ngày nay đã trở thành một nét văn hóa đẹp trong văn hóa ẩm thực của người Việt. Những bữa cơm chay đã xuất hiện ngày một nhiều trong những bữa cơm gia đình Việt. Tìm đến những bữa ăn chay giờ đây đã không chỉ là thưởng thức những món ăn đặc biệt, những món ăn thanh đạm mà còn là sự trải nghiệm, là để lắng nghe những câu chuyện về phật, về nhân quả của con người. Tránh xa những thực phẩm độc hại, những loại thịt cá không đảm bảo cho sức khỏe của bản thân và của người thân. Ăn chay để bảo vệ môi trường, bảo vệ những loài sinh vật đang dần bị mai một vì con người... Đó là những điều mà có lẽ không có nét văn hóa ẩm thực nào làm được ngoài ẩm thực chay